Spam

Spam Nedir?

Internet üzerinde aynı mesajın yüksek sayıdaki kopyasının, bu tip bir mesaji alma talebinde bulunmamış kişilere, zorlayıcı nitelikte gönderilmesi Spam olarak adlandırılır. Spam çoğunlukla ticari reklam niteliğinde olup, bu reklamlar sıklıkla güvenilmeyen ürünlerin, çabuk zengin olma kampanyalarının, yarı yasal servislerin duyurulması amacına yöneliktir. Spam gönderici açısından çok küçük bir harcama ile gerçekleştirilebilirken mali yük büyük ölçüde mesajin alıcıları veya taşıyıcı, servis sağlayıcı kurumlar tarafından karşılanmak zorunda kalınır.

Internet kullanıcıları üzerindeki etkileri incelendiğinde iki tip Spam vardır. Email aracılığıyla gönderilen spam doğrudan gönderilen mesajlarla, bireysel kullanıcıları hedef alır. Email spam listeleri genellikle Usenet gönderilerinin taranması, tartışma gruplarının üye listelerinin çalınması veya web üzerinden adres aramalarıyla oluşturulur. Email tipindeki spam gönderileri tipik olarak alan kullanıcının masraf yapmasına sebep olur. Email erişimi için süreye bağlı telefon parası ödeyen her kullanıcı için bir bedel ortaya çıkması kaçınılmazdır. Bununda ötesinde, spam maillerinin taşınmasının servis sağlayıcılar ve diğer on-line servisler üzerinde oluşturduğu mali yük de doğrudan abonelere yansıyacaktır.

E-posta yolu ile gönderilen spam türlerinden ticari içerikli olan UCE (Unsolicited Commercial e-mail- Talep Edilmemiş Ticari e-posta) adından da anlaşılacağı gibi istemediğiniz halde size gönderilen bir ürünü yada hizmeti tanıtıcı elektronik posta iletileridir.

İçeriğinin mutlaka ticari olması gerekmeyen UBE (Unsolicited Bulk e-mail Talep Edilmemiş Kitlesel e-posta), aynı anda yüzbinlerce e-posta hesabına gönderilen e-posta iletileridir. Bu iletiler ticari içerikli olabileceği gibi politik bir görüşün propagandasını yapmak yada bir konu hakkında kamuoyu oluşturmak amacı ile gönderilen e-posta iletileri de olabilir. Spam hakkında önemli bir nokta, bir iletinin spam olarak nitelendirmek için kullanılacak ölçütün iletinin içeriği ile hiç alakalı olmamasıdır. Herkesin üzerinde hemfikir olduğu, önemli bir toplumsal duyarlılığa sahip bir konu hakkında görüş bildirmek için kitlesel olarak gönderilen bir iletide aslında spam olarak nitelendirilebilir.

Bir diğer sık rastlanılan e-posta spam tipi ise MMF (Make Money Fast – Kolay Para Kazanın) iletileri; zincir iletiler yada piramit benzeri pazarlama yapıları ile ilgili gelen iletilerdir. Piramitin en üstündeki isme para gönderip listenin altına kendinizi eklediğinizde para kazanmaya başlayacağınıza ilişkin iletiler bu tip spam iletilerine örnek olarak verilebilir.

Email türündeki spam’in rahatsız edici bir tipi ise, iletinin tartışma listelerine gönderilmesi durumudur. Bir çok tartışma listesinde, kimi işlemler sadece liste üyeleri tarafından gerçekleştirilebildiğinden, spam göndericileri, mümkün olduğu kadar çok listeye üye olmaya çalışarak, liste üyelerinin adreslerini temin ederler.

Diğer bir Spam tipi ise, iptaledilebilir (cancellable) Usenet mesajları aracılığı ile yapılan spamdir. 20 veya daha fazla haber öbeğine aynı anda gönderilen bir ileti spam kapsamında incelenir. Usenet kullanıcıları açısından bu kadar çok sayıda haber öbeğine gönderilen bir iletinin genellikle öbeklerin çoğu, hatta hepsi açısından konu dışı kaldığı tesbit edilmiştir. Bu tür spam, sıklıkla haber öbeklerini okuyan ancak çok ender veya hiç gönderi yapmadıklarından email adresleri elde edilemeyen kullanıcı grubunu hedefler. Usernet spamleri haber öbeklerini reklemlar veya ilgisiz iletilerle doldurarak kullanıcı açısından faydasız ve kullanılması zor hale getirir.

Spam sizin isteğiniz olmadan size gönderilen reklam içerikli maillere denir.

İnternet üzerinde sitelerde, sitelerin ziyaretçi defterlerinde, bir siteye üye olurken ve benzeri şekilde verdiğiniz e-posta adresleri spam gönderen şirketlerin bir şekilde ellerine geçer, bunun nasıl olduğunu birazdan anlatacağız, bu ellerine geçen mail adreslerine sonra sürekli reklam gönderirler. Bu reklam maillerini açtıkça veya maillerindeki linklere tıkladıkça daha fazla reklam maili size gönderilir çünkü siz reklama açık bir internet kullanıcısı olduğunuzu göstermiş olursunuz.

Peki bunu nasıl yapıyorlar, adresimi nereden buluyorlar diye sorarsanız size en baştan size açıklayalım:

Size spam göndermek için en başta mailiniz bu spam gönderen şirketlerin eline geçmesi gerekir. Mailinizi elde etmek için birçok yöntem vardır, bunu ya size yaptırırlar yada internetten toplayarak yaparlar.

Hangi sitede olursa olsun internet üzerinde üyelik aşamasında mail adresinizi her zaman vermeniz gerekir ve bu adresi verdiğiniz kişiler/siteler üyelik esnasında mailinize hiçbir şey göndermeyeceğiz, kimseye vermeyeceğiz, satmayacağız, göstermeyeceğiz, yayınlamayacağız gibi açıklamada bulunmadı ise artık bu adres spam piyasasına sermaye olmuş demektir.

Yani en yakın zamanda hiç düşünemeyeceğiniz türden reklamlar mesaj kutunuzda yerlerini edineceklerdir.

Bu yüzden güvenmediğiniz hiçbir siteye üye olmayın ve e-posta adresinizi vermeyin, güvenseniz dahi üyelik kurallarını iyi okuyun.

Ancak yinede kimse aldanmasın, hiç bir yere üye olmamak adresinize hiç bir spam gelmeyeceği anlamına gelmez. Adresiniz herhangi bir internet sayfasında yayınlanıyor ise yine başınız dertte demektir, çünkü internet tarayıcıları ile sitelerde yayınlı mail adresleri de taranır ve spam gönderilecek e-posta adresleri listelerine eklenir. Mesela e-posta adresinizi başkasının ziyaretçi defterine, bir foruma veya kendi sitenize eklediyseniz bu adreslere de en yakın zamanda spam gelecektir.

Ayrıca bilirsiniz, bazı eğlence amaçlı mailler vardır, birçok kişiye aynı anda gönderilir, sonra onu alan yine diğer arkadaşlarına gönderir, bu arada mektup içinde bazen yüzlerce e-posta adresi birikir, işte bu tür mailler bu spam gönderen kişilerin eline geçerse burada birikmiş tüm adreslere de aynı öncekilerdeki gibi spam gönderilecektir.

Tabiî ki spam geldikten sonra da olay bitmez, bu sefer spam alan kişi bir şekilde spam gönderenler tarafından gözetlenir, mesela spam içinde yüklenen resimler yüklenme adreslerinde size spamcılar tarafından atanmış bir numarayı da içerirler ve bu resim yüklenince (yani gönderilen mail sizce açılınca) bu spam gönderenler için sizin maili aldığınızı kanıtlar, artık adresiniz spam göndermek için ideal listeye geçer, yani spam bu maile ulaşıyor ve okunuyor diye listelenir.

Bu spam maillerinin içinde bulunan linkler de aynı şekilde kodlar içerir, bu kodlarda sizin maili aldıktan sonra okuyup linke tıklayıp tıklamadığınızı kontrol eder. Tıklarsanız artık daha fazla spam bekleyebilirsiniz.
Ayrıca bu spam mailleri en sonda tuzaklar da içerirler, mesela buraya tıkla ve listeden çık türünden yazılar ve linkler bulundururlar, bunları tıklarsanız size artık mail gönderilmeyecek deseler de aslında tıkladığınız anda maili okuduğunuzu belli etmiş olduğunuzdan ve adresinizi doğruladığınızdan artık mesaj kutunuza daha fazla spam beklemeye hazırlanmalısınız.

Bu spam maillerden korunmak için yukarıdaki tuzakların hiçbirine düşmeseniz de elinizde olmayan nedenlere e-posta adresinizin bu spamcıların eline geçeceği kesin gibidir, bu yüzden bu spam maillerden korunmaya yönelik programlar geliştirilmiştir. Genelde kullandığınız e-posta programları zaten bir şekilde artık spam ayıklama araçları içerirler, ancak bunlar yetersiz kalabilmekteler. Bu durumda ek programlar kullanmak gerekebilir. Bu programların ücretsiz olanlarını "Spamdan Korunma" adı altında linklerle verdik.

Spam Neden Kötüdür?

1. Email şeklindeki spam, alıcıların göndericiden çok daha fazla masraf yapmasını gerektiren bir özelliğe sahiptir. Bir örnekle açıklamak gerekirse, AOL (America Online) mahkeme kararıyla durdurulana kadar Cyber Promotions kuruluşundan günde 1.8 milyon spam iletisi aldığını belirtmiştir. Tipik bir kullanıcının bir spam mailini almak, tesbit etmek ve silmek için sadece 10 saniye harcadığı düşünülse bile, bu AOL tarafından karşılanması gereken ve sadece spam maillerin silinmesi için harcanan 5,000 saatlik bağlantı anlamına gelmektedir. Buna karşılık T1 hattı kullan spam kaynağı bunun için günde sadece $100 civarında bir ücret ödemektedir.
2. Bir çok spam mesajında, bu tür iletiler alınmak istenmiyorsa, bir komut (genelde REMOVE vb.) gönderilmesine ilişkin bir ibare yer alır. Katılmak için kimsenin sormadığı bir uygulamadan, ayrılmak için neden birşeyler yapmak gerektiği sorusu gözardı edilse bile, gönderilerin yoğunluğu arttıkça böyle bir yöntem işe yaramayacaktır. Şimdilerde çoğumuz, günlük olarak sadece birkaç spam alıyoruz. Ancak, Internet üzerindeki kullanıcıların sadece % 0.1 lik bölümün, günde 100,000 mail gibi ortalama bir oranla (bu bir dialup kullanıcısı için rahatlıkla ulaşılabilecek bir rakamdır) spam göndermeye başladığını düşünelim. Bu durumde her kullanıcı günde 100 spam mesajı alacaktır. Eğer kullanıcıların %1 i spam iletile göndermeye karar verirse, günde her kullanıcıya 1000 mail gibi bir orana ulaşılmış olacaktır. Bu anlamda bir kullanıcıdan günde 100 tane REMOVE mesajı göndermesini istemek ne kadar mantıklı olacaktır ? AOL kullanıcıları zaten bu rakamlara çok yakın bir durumda olduklarını belirtmişlerdir.
3. Gittikçe artan sayıdaki spam göndericisi, spam sitelerinden gönderilen iletilere izin vermeyen çeşitli önlemleri aşabilmek amacıyla iletileri kimi ara sistemler üzerinden göndermektedirler. (Mail sunucularının genel yapısının sadece kendi kullanıcılarına değilde bütün Internete mail gönderebilecek şekilde tasarlanmış olması bunu kolaylaştırır) Bu ise arada kullanılan sistemlerin ağ ve disk altyapısının istenmeyen spam mesajları ile dolmasına yol açar. Bunun da ötesinde ara sistem yöneticileri, spam mesajlarının son alıcılarının şikayetlerine doğrudan maruz kalırlar.
4. Spam iletileri, hemen hemen istisnasız olarak gereksiz iletilerdir. Reklamı yapılan ürünler genellikle değersiz, işe yaramaz, kimi zaman zararlı olabilirler. Spam iletilerinin masrafı düşük olduğundan iletiler gönderilirken bir hedef kitle aranmaz.
5. Spam gönderen yazılımlar bu tip ilanları almak istediği ileri sürülen binlerce kişinin mail adresi ile birlikte dağıtılırlar. Ancak, bu yanlış bir bilgidir, aslında bu adresler Usenet gruplarından, mail listelerinden toparlanmış, büyük olasılıkla da bu tarz mailleri almak istemeyen kurbanlardan oluşur. Spam yazılımları çoğunlukla servisin alındığı servis sağlayıcı tarafından tesbit edilmesini güçleştirecek şekilde tasarlanır.Hemen her spam mesajinda REMOVE(SİL) komutu gönderilirse iletilerin sona ereceği belirtilmesine karşın bu genellikle yapılmaz. Hatta kimi kullanıcılar, yeni açılmış bir hesaptan, test amaçlı gönderdikleri bir REMOVE(SİL) iletisinin ardından spam mailleri almaya başladıklarını belirtmişlerdir.
6. Spam kaynakları genellikle iletileri gönderdikleri kişilerin kendilerinen mesaj almak istemediklerini bilirler. Bu sebepler spam iletilerinde yanlış cevap adresleri kullanarak, şikayet mesajlarından kurtulurlar. Bu iş için mümkünse servis sağlayıcıların bir kerelik deneme hesaplarını tercih ederler, servis sağlayıcı onların arkasından hesapları temizlemek için uğrasır. Bu yönde bir çok başka örnek vermek mümkünse de, spam ın zararları genelde bu şekilde özetlenebilir. Ahlaki yönü bu derece düşük olan başka bir iş kolu düşünmek zordur. Bazı ülkelerde türüne bağlı olmakla birlikte spam mesajlarının yasalarca cezaya tabi olduğu dikkate alınmalıdır.
7. Spam iletileri kullanıcıların olduğu kadar sistem yöneticilerinin de vakitlerini almaktadır. Internet e-posta sisteminde bir ileti alıcısına ulaştırılamadığı durumda göndericisine, alıcı ve göndericisine ulaştırılamadığı durumda ise postmaster hesabına geri dönmektedir. Spam iletilerin bir çoğunda gönderici adresi uydurma bir hesap olduğundan yerine ulaşamayan iletiler postmaster hesaplarında birikecek ve normalde e-posta sistemindeki aksaklıkları takip etmek için kullanılan postmaster hesapları aşırı yüklenecektir. Gelen iletilerin içinde hangisinin gerçekten e-posta sistemindeki bir aksaklık, hangisinin geri dönen bir spam iletisi olduğunu bulmak için iletilerin hepsinin tek tek denetlenmesi gerekecek ve sistem yöneticisinin iş yoğunluğu artacaktır(yada sistem yöneticisini postmaster hesabını denetlemekten vazgeçirerek e-posta sistemindeki gerçek aksaklıkların da farkedilmesini engelleyecektir).

Spamdan kurtulmak için:

1-)Spam gönderen adrese tehdit mesajı yollamayın. Hiçbir şekilde zarar vermeyin.

2-)Gönderilen adrese sürekli mesaj atmayın.

3-)Gönderilen siteye sürekli mesaj atmayın.

4-)Hiçbir yöntemle servisin kesilmesini sağlamaya çalışmayın.

5-)Siteyi hacklemeye çalışmayın.

6-)Spama karşı asla spam göndermeyiniz.

Hazırlayan Antispamteam Arkadaşımıza Teşekkürler.